Tegenwoordig stellen we zo’n hoge eisen aan onszelf én anderen dat er veel mensen ongewenst alleen zijn. Maar ook het aantal mensen met een burn-out neemt toe. In onderstaande film vertelt psychologe drs. drs. Liselotte Visser over de oorzaken en gevolgen van ‘love hopping’. En hoe je het kunt aanpakken als je wel een duurzame relatie wil.
Tegenwoordig stellen we zo’n hoge eisen aan onszelf én anderen dat er veel mensen ongewenst alleen zijn. Maar ook het aantal mensen met een burn-out neemt toe. In onderstaande film vertelt psychologe drs. drs. Liselotte Visser over de oorzaken en gevolgen van ‘love hopping’. En hoe je het kunt aanpakken als je wel een duurzame relatie wil.
Hoe is het toch mogelijk dat we met zijn allen zo verlangen naar de liefde, maar dat het toch zo moeilijk blijkt om de juiste partner te vinden en er een liefdevolle relatie mee op te bouwen? Er is niet één juist antwoord. Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden en dus ook naar relatiegeluk. Maar er zijn wel degelijk dingen die over het algemeen wel werken en zaken die vrijwel nooit werken.
Moeite doen
Mensen zijn bereid om moeite te doen voor het vinden van een baan, het uitzoeken van een leuke hobby, ze doen grote moeite om hun hond af te richten en hard te trainen voor hun sport, doen moeite om een lekker etentje voor vrienden te bereiden, zijn bereid te investeren in een opleiding waar ze een bepaalde baan mee kunnen vervullen en als het niet lukt om de eerste keer te slagen, proberen ze het nog een keer. Maar op de een of andere manier heeft in onze huidige maatschappij de gedachte grond gekregen, dat het in de liefde vanzelf moet gaan. Bizar! Vroeger was de pastoor of dominee aan het koppelen, ging je op dansles als je een vrijer zocht, of gingen familie en vrienden voor je op zoek naar een geschikte partner.
Met de emancipatie ontstond ook het idee dat je het zelf moest doen. Vrijheid van keuze. Het moest vanzelf gaan. En toen ging het mis! Nu zijn er alleen al in Nederland miljoenen mensen ongewenst alleen. En dat zijn geen oude vrijsters die liever rustig in hun eentje wonen. Integendeel. De meeste van hen zijn leuke, sociale, liefhebbende mensen die veel voor elkaar zouden kunnen betekenen. Er zijn 2,2 miljoen mensen in Nederland die geen relatie hebben en een groot deel daarvan is daar niet gelukkig mee.
Hoge eisen
Hoe komt het toch dat ze elkaar niet weten te vinden? En dat is niet alleen in Nederland het geval, maar het is een wereldwijd probleem, waar ook heel veel onderzoek naar wordt gedaan op dit moment. De toegenomen welvaart heeft ertoe geleid, dat wij steeds meer eisen stellen aan onszelf, waardoor we vaker vastlopen, overspannen raken of met een burn-out thuis komen te zitten. Daarnaast stellen we ook steeds meer eisen aan onze relatie en aan onze partner. Met als gevolg dat meer mensen van elkaar scheiden en daardoor ook meer mensen ongewild alleen zijn.
Hoe komt dit nou? Dit heeft te maken met de wereldwijde maatschappelijke veranderingen in de manier van denken over onszelf. Op zich zijn dit positieve veranderingen: We zijn meer assertief opgevoed, we vinden onszelf de moeite waard en komen voor onszelf en voor onze belangen op. Maar op een gegeven moment zijn we daarin doorgeslagen. In onze westerse, individualistische maatschappij zijn steeds meer mensen op zichzelf gericht. Als zij de boodschap oppakken, die eigenlijk voor onzekere en (te) sociale mensen bedoeld is (“Je bent het waard!”), dan versterkt dat hun egocentrisme en dat geeft problemen. In de maatschappij, maar ook in het persoonlijke leven van deze mensen.
Wederzijds
Bij een relatie hoort geborgenheid. Daarvoor is het nodig dat jij jezelf kan opofferen, want dat is een voorwaarde voor saamhorigheid. Als je dat niet wilt, dan kun je heel veel leuke mogelijke partners tegenkomen, maar ze zullen even snel weer uit je leven verdwijnen. Het is heel normaal dat je als partners je bezigheden en afspraken op elkaar afstemt als je samenleeft. Het is de enige manier om samen te leven met inachtneming van de wensen en behoeften van beiden. Dus van beiden, want net zo als jij bereid bent rekening te houden met de ander, verwacht je van de ander dat die ook rekening houdt met jou. Het is wederzijds.
Ervaringen
Als je van elkaar houdt, vind je het fijn als de ander gelukkig is. En als je een gezonde eigenwaarde en veilige hechting hebt, ken je je eigen behoeften en kun je daar ontspannen over communiceren. Dan zal de ander als vanzelf rekening met je houden. Maar bij die eigenwaarde en hechting zit vaak een knelpunt, daar gaat mijn promotieonderzoek over. Alles wat je mee hebt gemaakt in je leven teleurstelling, de pijn van afwijzing, de angst dat je alleen zal blijven, je onzekerheid over je uiterlijk die vooral in de puberteit vaak optreedt, dat alles heeft je gevormd. Al deze zaken hebben een enorme impact op hoe je in een relatie staat. En dat is zeker geen positieve impact.
Maar je hebt ook mooie dingen meegemaakt, misschien heb je lieve broers en zussen, of fijne ouders of grootouders, heb je fijne vriendschappen meegemaakt, een liefdevolle relatie. Deze positieve ervaringen vormen je ook. Elke liefdevolle band die je hebt ervaren kan maken dat je de vaardigheden hebt geleerd die nodig zijn om samen te leven. Dat je weet, wat het betekent om je aan te passen aan elkaar, de balans tussen samen zijn en jezelf blijven.
Begin bij jezelf
Als je echt samen met iemand gelukkig wil worden, zal je echt moeten stoppen met het zoeken naar de partner, die aan je lijstje voldoet. Het wordt tijd om te beginnen met verlangen naar de relatie die je zoekt. Dat is wezenlijk anders, want je gaat dan niet meer op zoek naar het plaatje in je hoofd, maar gaat nadenken over de relatie. En daar maak je zelf een belangrijk deel van uit. Wat heb jij je toekomstige partner te bieden? Wat ga je doen om hem of haar gelukkig maken? Wat voor leven gaan jullie leiden en waarom maakt je dat gelukkig? Dit betekent dat je bij jezelf moet beginnen.
Love hopping
Een maatschappelijk knelpunt is de snelheid van oordelen. Onze maatschappij (in ieder geval de reclame) is gericht is op de buitenkant. Maar die bepaalt natuurlijk niet of je een gelukkige relatie kunt hebben. Dat weten we allemaal. Toch worden we onbewust beïnvloed door de media. Veel mensen nemen niet meer de moeite en de tijd om de binnenkant te leren kennen. Ze ontmoeten elkaar één keer en beslissen dan dat hij of zij toch niet de partner van hun dromen is. Ze willen geen tijd verliezen en gaan snel over naar een kennismaking met iemand anders. Maar zo werkt het niet.
Hoefnagels (2009) en Van Hintum (2007) hebben onderzoek gedaan naar deze problematiek. Iedereen heeft, bewust of onbewust, een lijst met eigenschappen en wensen waaraan hun droomprins(es) moet voldoen. Vergelijkbaar met het ‘jobhopping’-fenomeen in het arbeidsleven, komt het ook in de liefde steeds vaker voor dat men van de ene partner naar de nóg leukere partner -of van de ene teleurstelling naar de nog grotere teleurstelling- ‘hopt.’ Dit wordt ‘love hopping’ genoemd; de lijst met eisen waaraan De Ware moet voldoen, wordt zo steeds langer. De hedendaagse single wil een totaalpakket, ‘Liefde a la carte’ (Van Hintum 2007): complete vrijheid en geen verantwoording hoeven af te leggen, maar tegelijkertijd de geborgenheid van en saamhorigheid met een geliefde.
Steeds veeleisender
Het single-bestaan is op zich niet moeilijk, maar hoe langer men alleen blijft, hoe moeilijker het wordt om een nieuwe relatie te vinden. Dit komt omdat zowel mannen als vrouwen steeds veeleisender worden. In die zin dat ze er steeds meer voor op moeten geven, dus zal de volgende relatie wel helemaal goed moeten zijn. Mannen willen graag geborgenheid, maar hun vrijheid willen ze niet opgeven. Het grappige is, dat ik in de dagelijkse realiteit steeds weer zie hoe mannen met alle liefde en plezier hun vrijheid opgeven zodra ze verliefd zijn, en hoe relatief weinig moeite een vrouw hoeft te doen om een man aan zich te binden. De grootste vergissing die veel vrouwen maken, is dat ze dit van tevoren willen vastleggen. En dat schrikt een man af. Dan gaat hij des te harder aan zijn onafhankelijkheid hechten. Geheel onnodig!
Advies
Een belangrijk advies: neem de tijd. Geef elkaar een beetje ruimte, dan groei je vanzelf naar elkaar toe. Maar onze maatschappij is zo snel en veeleisend geworden, dat we elkaar die rust en ruimte niet meer gunnen. Of daarin zo doorschieten, dat we blijven hangen bij iemand die dat niet waard is, en dat is ook weer niet de bedoeling. Iemand die deel van je leven uit wil maken, zal z’n best voor je doen. Dus reserveer geen plek in je hart voor iemand die z’n best niet doet. Een duurzame relatie bouw je samen op. Maar dan moet je eerst iemand vinden met wie je dat wilt doen…