In dit fragment (van ongeveer een kwartier) wordt het onderwerp ‘echte liefde’ besproken en hoe je dat bereikt. Dit fragment is zowel voor mensen die een partner zoeken interessant, als voor mensen die een relatie hebben en zich er voor in willen zetten om deze goed te houden.
Inleiding
Deze film is gemaakt op de workshop Levenservaringen, Partnerkeuze en Datinggedrag van Mens & Relatie die op 21 juni 2019 verzorgd werd door drs. Liselotte Visser, psycholoog. In dit fragment (van ongeveer een kwartier) wordt het onderwerp ‘echte liefde’ besproken en hoe je dat bereikt. Dit fragment is zowel voor mensen die een partner zoeken interessant, als voor mensen die een relatie hebben en zich er voor in willen zetten om deze goed te houden.
Wat is echte liefde
Robert Sternberg, één van de 60 meest geciteerde psychologen van de twintigste eeuw, ontwikkelde de theorie ‘Triangle of Love’: echte liefde, de duurzame vorm, heeft drie belangrijke elementen in zich, namelijk intimiteit, passie en commitment. Intimiteit duidt op het graag bij elkaar zijn, gevoelens van vriendschap voor elkaar koesteren, het gevoel dat je maatjes bent. Passie heeft te maken met de fysieke aantrekkingskracht, seksualiteit en verliefdheid. Commitment is de keuze om bij elkaar te blijven, nu en in de toekomst. Volgens Sternberg is de echte liefde de relatie die deze drie elementen in zich heeft. Passie heeft een belangrijke hormonale sturing die tot ongeveer twee jaar na de eerste kennismaking door ons lichaam aangemaakt worden. Intimiteit heeft te maken met het opbouwen van vertrouwen door dingen samen te doen, en door het delen van gedachten en ervaringen. De verbintenis tot slot is een keuze. Deze maakt de liefdesrelatie compleet.
Het verschil tussen passie en liefde
De drie componenten verschillen in de mate waarin ze in een bepaalde relatie al dan geen rol spelen. Bijvoorbeeld ‘infatuated love’, liefde op het eerste gezicht, kent grote passie, maar nauwelijks intimiteit en verbondenheid, met vooral heftige lichamelijke reacties. Of ‘empty love’, zoals een gearrangeerd huwelijk of uitgebluste relatie, met wel commitment, maar geen passie en intimiteit. Bij de dwaze liefde is er veel passie, gevolgd door een verbintenis, terwijl er nauwelijks intimiteit is. Dit is de liefde die door de Hollywoodfilms wordt bejubeld, maar in de praktijk vooral leidt tot pijn en verdriet. Bij de romantische liefde voel je je fysiek aangetrokken tot elkaar, waardoor er een psychische en fysieke aantrekkingskracht op gang komt. Pas als hier intimiteit bij groeit en commitment op volgt, is er sprake van de complete liefde, met alle drie de componenten. Deze liefde blijkt het meest duurzaam.
Emotionele betrokkenheid
Juist in deze tijd met een overweldigend aantal contactmogelijkheden door het internet, missen we de tijd en rust om emotionele betrokkenheid te kunnen ontwikkelen. Niet alleen kun je snel iemand leren kennen (internet-daten) en vervolgens weer dumpen, ook vriendschapscontacten kun je via de sociale media snel en oppervlakkig onderhouden. Veel vluchtige contacten is daarvan het gevolg. Volgens Sternberg zijn juist de emotionele betrokkenheid die de intimiteit kenmerkt en de cognitieve component die de keuze tot verbintenis kenmerkt redelijk stabiel in hechte relaties, terwijl de geestelijke en lichamelijke motivatie en opwinding die bij de passie horen, redelijk onstabiel en zelfs wat onvoorspelbaar zijn. Tegelijkertijd is het juist die laatste component waar men zich volgens Sternberg het meeste bewust van is, terwijl veel mensen de rol van intimiteit en verbintenis in hun relatie onderschatten. Liefde op het eerste gezicht blijkt vaak te leiden tot pijn en verdriet. Verlangen naar passie en hartstocht speelt slechts een kleine rol bij het zoeken naar een partner voor een duurzame liefdesrelatie. Maar voor het onderhouden van een duurzame relatie is passie een onmisbaar ingrediënt. In kortstondige relaties is de passie het belangrijkste, in langdurige juist de intimiteit en verbintenis.
Levenservaring en bagage maakt mensen boeiend
Om een goede basis voor de toekomst te hebben, is het belangrijk dat je samen weet hoe je verschillen moet overbruggen en onenigheid uitpraat. Zo lang je nog geen ruzie hebt gehad (en het weer hebt goed gemaakt), ben je niet klaar om te gaan samenwonen. Levenservaringen en bagage… dat zijn de zaken die mensen boeiend maken, maar ook die kunnen zorgen voor conflicten. In een veilige relatie mogen conflicten bestaan en zorgen ze er voor dat je – door het uitpraten en uitdiepen van conflicten – naar elkaar toe groeit. Voordat je samenwonen overweegt, moet je voldoende ervaringen samen hebben opgebouwd om een fundament te creëren voor deze momenten van conflict. Dat doe je, door de relatie stap voor stap op te bouwen.
Relatie stap voor stap opbouwen
Eerst geregeld leuke dingen ondernemen, dan af en toe een leuk weekend samen, vervolgens elk weekend samen. Idealiter om en om in elkaars huis, zodat je elkaar echt goed leert kennen. Deze periode dient normaal gesproken minstens een jaar te duren, maar als één van beiden onveilige gehecht is, kan het nodig zijn meer tijd te nemen, twee of zelfs drie jaar. Overigens is gemiddeld de datingperiode voordat men gaat samenwonen 17 maanden. Gedurende deze periode maak je afspraken over privacy (ook als je samen woont heb je ‘eigen tijd’ nodig), over geld zaken en over de omgang met familie en vrienden. Je verdeelt de huishoudelijke taken op een manier dat het eerlijk voelt. Als de één kookt en de ander de tuin doet, ben je toch samen actief. Als degene in wiens huis je bent zorgt voor het eten, en je bent om en om bij elkaar, is het ook eerlijk verdeeld. Als de één fulltime werkt en de ander druk bezig is met de zorg voor huis en tuin kan dit ook prima zijn. Het gaat er om dat de totale hoeveelheid werk eerlijk is verdeeld.
Tijd met en voor elkaar
Ook het samen eten is belangrijk. Lekker een keertje uit eten gaan is leuk, maar ook het zelf koken is belangrijk als voorbereiding op een leven samen. Door samen boodschappen te doen, te bespreken wat je wel of niet lekker vindt en gerechten van elkaar te proberen, leer je elkaar ook steeds beter kennen. Verschil mag er zijn. Het mag best eens voorkomen dat de één sushi eet en de ander een pizza. Vergeet niet: je bent nu volwassen, hebt allebei al een leven achter de rug en hebt beiden je sociale kring en activiteiten. Veel meer dan bij jonge mensen, is het belangrijk bewust om te gaan met je tijd samen en bewust tijd te nemen voor tijd apart. Om elkaar vrijheid te gunnen en privacy te geven. En tegelijkertijd bewust te investeren in je relatie en elkaars relatiegeluk. Tijd te maken met en voor elkaar.