Ervaringen in de liefde vormen je, soms positief, maar soms staan ze nieuw liefdesgeluk in de weg. Bij Barbara was dat duidelijk het geval. De consulent van Barbara belde me. Tot driemaal toe had ze een vreselijk leuke man aan Barbara voorgesteld, maar geen succes. De eerste heeft ze alleen telefonisch gesproken, de profielschets sprak haar aan, maar ze vond de stem niet prettig.
Ervaringen in de liefde vormen je, soms positief, maar soms staan ze nieuw liefdesgeluk in de weg.
Bij Barbara was dat duidelijk het geval. De consulent van Barbara belde me. Tot driemaal toe had ze een vreselijk leuke man aan Barbara voorgesteld, maar geen succes. De eerste heeft ze alleen telefonisch gesproken, de profielschets sprak haar aan, maar ze vond de stem niet prettig. De consulent vroeg haar, om het volgende voorstel een eerlijke kans te geven en de man te ontmoeten, dat deed Barbara, maar ze maakte geen tweede afspraak. Bij de derde man hetzelfde. De consulent vroeg waarom niet, maar Barbara kon geen duidelijk antwoord geven: “Mijn intuïtie zegt me, dat ik het niet moet doen”.
Persoonlijkheidsonderzoek
De consulent besloot mijn advies in te winnen om te achterhalen waarom Barbara de eerste drie voorstellen niet passend vond. Het antwoord vond ik in het persoonlijkheidsonderzoek en het relatieverleden van Barbara. Ze was getrouwd geweest met een alcoholist, waar ze ook na de scheiding veel mee te stellen had gehad. Een huwelijk met een alcoholist kan een onveilige hechting veroorzaken, een vechtscheiding ook. Een onveilige hechting kan – juist als je iemand aantrekkelijk vindt – een mechanisme in werking stellen, wat maakt dat je die ander uit de weg gaat. Een soort waarschuwingssysteem: “Aantrekkelijke man in aantocht, pas op, neem afstand!”.
Wetenschappelijk onderzoek
Eén van de onderzoeken die dit mechanisme aantonen, is dat van Bartz & Lydon (2006). In één van hun experimenten bleek, dat mensen met een onveilige hechting, veroorzaakt door de jeugd of invloedrijke gebeurtenissen in de relatiesfeer, met spanning reageren, vooral als het een aantrekkelijke, mogelijke partner is. Hoe meer toenadering die zoekt, hoe meer spanning het oplevert. Dit heeft invloed op je gevoel en gedrag tijdens het daten en relatievorming, maar ook op je vermogen om helder te kunnen nadenken! In dit onderzoek met een mentale concentratietest, bleek dat mensen met een onveilige hechting, en dat gold voor zowel de mensen met angstige hechting als voor de mensen met vermijdende hechting, slechter gingen presteren door de onrust die toenadering van een aantrekkelijke mogelijke partner teweeg bracht. Mensen met een veilige hechting gingen juist beter presteren door de interesse die de andere voor ze toonde.
Vertrouwen
Nu kan je helaas dat niet beïnvloeden. Heb je een onveilige hechting dan zal het invloed op je concentratie hebben als je in contact bent met een aantrekkelijke mogelijke partner. Je kunt echter wel zorgen dat jouw gedachten, gevoelens en gedragingen niet de negatieve invloed op de relatieontwikkeling hebben die ze zouden hebben als jij je impulsen zou volgen. Volg je impulsen, dan zoek je als angstig gehecht persoon teveel toenadering, ben je teveel op de ander gericht en ga je als vermijdende gehechte persoon de ander juist teveel uit de weg. Mijn advies aan Barbara was dan ook: “Gedraag je als een veilig gehecht persoon. Durf te vertrouwen, durf los te laten en laat het contact zich ontvouwen.”
Angstige hechting: waaraan herken je het en wat kun je eraan doen?
Mensen met een angstige hechtingsstijl hebben een erg gevoelig hechtingssysteem. Zij bezitten een uniek vermogen om aan te voelen wanneer de relatie wordt bedreigd. De kleinste hint dat er iets misgaat kan het systeem al activeren.
De angstige… Vindt het moeilijk om behoeftes effectief te communiceren door gedachten en aannames over de relatie. Als de angstig gehechte toch praat over gevoelens, doen ze dit vaak op een explosieve, dreigende en kritische manier. Hierdoor zal je partner eerder terugtrekken uit dit gesprek in plaats van jouw de geruststelling te geven die je zo erg nodig hebt.
Advies als je een angstige hechtingsstijl hebt ontwikkeld: Besef dat er genoeg mensen in de wereld zijn die mogelijk een goede partner voor je kunnen zijn. Geef meerdere mensen een kans zonder je meteen te settelen voor één persoon. Hierdoor zul je minder snel obsessief gedrag gaan vertonen tegenover je partner en kun je beter kijken of iemand daadwerkelijk wel een goed match voor je is.
De vermijdende hechtingsstijl: waaraan herken je het en wat kun je eraan doen?
Mensen met een vermijdende hechting zijn altijd bezig met mensen op afstand houden, uit angst afhankelijk te worden. Je vermijdt intimiteit uit angst je autonomie te verliezen. Een vermijdende hechting leidt tot snel oordelen en negatief oordelen. Zowel bij het daten als in een relatie blijkt dat vermijdend gehechte mensen hun partner systematisch negatiever beoordelen dan veilig gehechte mensen. Ook ondersteunend, warm en zorgzaam gedrag wordt genegeerd of negatief beoordeeld.
De vermijdende… Is vaak niet bewust van zijn of haar behoefte aan ruimte en afstand, het gevoel (de behoefte) is er wel, maar je kunt niet precies bedenken waarom dat gevoel er is. Besef dat je een behoefte hebt aan ruimte en leer die behoefte te communiceren naar anderen toe. Leg je partner uit dat je af en toe wat tijd voor jezelf nodig hebt als dingen te sentimenteel worden. Zeg er wel duidelijk bij dat dit niet aan hen ligt, maar aan een behoefte die jij hebt in iedere relatie, dit zorgt er namelijk voor dat je partner zich minder zorgen maakt.
Advies voor mensen met een vermijdende hechtingsstijl: Wanneer je date of partner emotioneel gezien te dicht bij je komt en liefdevol reageert, zal je snel geneigd zijn je ongemakkelijk te voelen en jezelf terug te trekken, wat er voor zorgt dat er geen vervolg afspraak plaatsvindt. Dit is echter een verkeerde, te snel getrokken conclusie. Liefde is uiteindelijk waar iedereen naar streeft, laat dit dus ook toe in je leven en sta open voor deze intimiteit.
De consulent
Terug naar Barbara. De consulent besprak nog eens met Barbara, waarom ze nu juist van de voorgestelde mannen vond, dat ze bij haar pasten. Barbara vond het achteraf jammer, dat ze er niet goed mee om gegaan was en vroeg de consulent of ze nog eens contact kon opnemen. Twee van de drie voorstelde heren waren inmiddels al geslaagd, de derde, Anton, was nog beschikbaar en Barbara ging de uitdaging aan om hem vaker te ontmoeten. Helaas is het uiteindelijk toch niets geworden, na vier maanden besloten ze er een punt achter te zetten. Daarna duurde het bijna een half jaar voordat haar consulent iemand inschreef waarbij ze aan Barbara moest denken. Gedurende dat half jaar bleef Barbara positief. Ik denk dat het feit dat ze een aantal fijne maanden met Anton heeft gehad, daar zeker een bijdrage aan heeft geleverd. Het is fijn om je bemind te voelen, om te weten dat je de moeite waard bent. Ook al wordt het dan uiteindelijk niets, dat positieve gevoel kun je meenemen. En dat deed Barbara. Toen de consulent haar een half jaar later belde dat ze haar graag aan iemand wilde voorstellen, kreeg ze gelijk de kriebels. De consulent waarschuwde haar om niet te hard van stapel te lopen, het rustige stap voor stap op te bouwen en niet te veel te verwachten. Maar ja, het was liefde op het eerste gezicht. Van beide kanten. Vanmorgen kreeg ik een whatsapp bericht van de consulent van Barbara, ze wou me even laten weten dat ze na een jaar verkering hadden besloten om samen te gaan wonen. Genietend stuurde ik een duimpje en een smiley met hartjes terug. Doel bereikt!
Voor meer informatie over het onderzoek
Bartz, J.A., Lydon, J.E. (2006). Navigating the interdependence dilemma: Attachment goals and the use of communal norms with potential close others. Journal of Personality and Social Psychology, 91, 1, 77-96.